Po czym poznać, że nasze dziecko nadużywa mediów cyfrowych?

Można powiedzieć, że we współczesnym świecie nie da się na dłuższą metę żyć bez Internetu oraz cyfrowych urządzeń mobilnych. Wiedząc, że różnego rodzaju cyfrowe dobrodziejstwa dają nam wiele korzyści, powinniśmy mieć także świadomość, że ich nadużywane przyczynia się do bardzo przykrych negatywnych konsekwencji.

Czym jest nadużywanie mediów cyfrowych

Najogólniej rzecz ujmując, to sytuacja, w której przestajemy mieć kontrolę nad używanymi przez nas cyfrowymi urządzeniami (najczęściej mobilnymi) podłączonymi do Internetu. Nadużywać można smartfona, tabletu, gier komputerowych, Internetu jako takiego czy różnego rodzaju aplikacji, w szczególności portali społecznościowych. Często w obiegowej opinii słowo nadużywanie całkiem niesłusznie zastępowane jest słowem uzależnienie i łączone jest z zaburzeniem psychicznym bądź chorobą. Pomimo tego, że większość osób uważa, że młodzież jest uzależniona od mediów cyfrowych w 60%-80%, realna skala nadużywania cyfrowych dobrodziejstw kształtuje się na o wiele niższym poziomie – 2% – 3%. Innymi synonimami słowa nadużywanie pozostają nałogowe używanie, patologiczne korzystanie, problemowe korzystanie.

Po czym poznać, że nasze dziecko zaczyna nadużywać mediów cyfrowych

Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, należy sięgnąć do koncepcji uzależnień behawioralnych (uzależnień od czynności), która podaje najważniejsze objawy utraty kontroli nad mediami cyfrowymi. Tymi objawami są: 

  1. zaistnienie tolerancji, czyli sytuacji, w której nasze dziecko potrzebuje coraz więcej czasu na korzystania na przykład z telefonu komórkowego, Internetu czy gry przy jednoczesnym wyraźnym spadku satysfakcji osiąganej w konkretnym czasie;
  2. objawy odstawienne charakterystyczne dla wszystkich tych sytuacji, w których nasze dziecko nie może używać mediów cyfrowych. Do zachowań tych zaliczyć należy na przykład pobudzenia psychoruchowe, niepokój, lęk, obniżony nastój, obsesyjne myślenie o tym, co dzieje się w przestrzeni Internetu, fantazje i marzenia senne na temat np. smartfonów, celowe lub mimowolne poruszanie palcami w sposób charakterystyczny dla pisania na klawiaturze, korzystanie z urządzenia w celu uniknięcia przykrych objawów abstynencyjnych po odstawieniu Internetu, niekiedy agresja słowna, wszczynanie kłótni z powodu braku możliwości skorzystania z Internetu, a niekiedy nawet agresja fizyczna;
  3. utrata kontroli nad czasem używania telefonu komórkowego, a tym samym zachwianie dotychczas ustalonych priorytetów życia codziennego;
  4. zakończone niepowodzeniem próby ograniczania lub zaprzestania korzystania ze smartfona, Internetu czy gry;
  5. poświęcanie przez nasze dziecko dużej ilości czasu na wykonywanie czynności związanych z używaniem mediów cyfrowych;
  6. zmniejszanie lub rezygnowanie z dotychczas podejmowanych aktywności na rzecz korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, zaniechanie pasji i hobby, w które dotychczas angażowało się nasze dziecko;
  7. problemowe korzystanie z różnego rodzaju mediów cyfrowych pomimo świadomości doświadczania trwałych bądź narastających problemów somatycznych, psychologicznych lub społecznych. 

Czynniki zwiększające szansę  nadużywania mediów cyfrowych

Pomimo niewątpliwych korzyści, jakich doświadczamy w związku z codziennym używaniem smartfonów podłączonych do Internetu, okazuje się, że możemy w bardzo prostu sposób utracić nad nim kontrolę. Fundacja Dbam o Mój Z@sięg w 2016 roku w Gdyni przeprowadziła eksperyment polegający na odłączeniu 103 młodych osób na 72 godziny od wszelkich urządzeń cyfrowych. Ochotnicy mieli w ciągu tygodnia znaleźć trzy następujące po sobie doby, w których nie mogli używać Internetu, tabletów, smartfonów, konsol do gier, radia, telewizji. W ciągu doby zyskali przeciętnie około 4 godzin czasu wolnego. Niestety część młodzieży oraz ich rodziców nie potrafiła w sposób kreatywny tego czasu zagospodarować. Badania eksperymentalne prowadzone wśród gdyńskiej młodzieży, jak również wywiady jakościowe prowadzone z uczestnikami eksperymentu oraz ich rodzicami rzuciły światło na czynniki, które miały decydujący wpływ na powodzenie naukowego przedsięwzięcia. 

Jakie czynniki wpływają na to, że dzieci i młodzież nadużywają korzystania z mediów cyfrowych? To opowieść na kolejny odcinek, ale już teraz można wskazać na kilka ważnych determinant:

  • niekontrolowana „inicjacja cyfrowa”,
  • nieograniczony dostęp do Internetu, w szczególności w urządzeniu mobilnym,
  • brak zasad korzystania z mediów cyfrowych,
  • nadaktywność na portalach społecznościowych,
  • nuda, brak pasji zainteresowań,
  • brak edukacji cyfrowej ze strony rodziców,
  • złe relacje z rodzicami.

Co można zrobić, aby nasze dziecko nie nadużywało mediów cyfrowych?

Po pierwsze warto odnieść się bezpośrednio do powyższych punktów.

  • Wchodź w świat mediów cyfrowych wspólnie z dzieckiem, rozmawiaj z nim o używaniu mediów cyfrowych, o umiejętnym i właściwym korzystaniu na przykład ze smartfona, tabletu czy gier.
  • Kontroluj to, co dziecko robi w sieci. Okazuje się, że 20%-30% rodziców w opinii uczniów w ogóle nie angażuje się w to, co dzieci i młodzież robią w sieci. Kontroluj czas używania mediów cyfrowych, używaj kontroli rodzicielskiej, nie dawaj swojemu dziecku, w szczególności kiedy rozpoczyna ono korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych, nieograniczonego dostępu do Internetu.
  • Wprowadź domowe zasady używania mediów cyfrowych. Do tego celu możesz wykorzystać „Domowy kodeks odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych” do pobrania tutaj .
  • Nie umożliwiaj dziecku przed ukończeniem trzynastego roku życia korzystania z żadnych portali społecznościowych. Aplikacje te obciążone są bardzo wysokim potencjałem uzależnieniowym.
  • Staraj się być osobą, która wspólnie z dzieckiem poszukuje zainteresowań.
  • Staraj się uczyć dziecko używania mediów cyfrowych, ale bądź również osobą, która otwarta jest na uczenie się od własnego dziecka, jak w sposób kreatywny używać różnego rodzaju aplikacji i technicznych rozwiązań,
  • Staraj się mieć zawsze dobre relacje z własnym dzieckiem, doprowadź do sytuacji, w której Twoje dziecko, niezależnie od tego, co zrobi, będzie zawsze mogło liczyć na wsparcie z Twojej strony.
Sposoby_codziennych_rozwiazan

 

https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/po-czym-poznac-ze-nasze-dziecko-naduzywa-mediow-cyfrowych

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *