Rodzicu – jak pokazują badania, to Ty masz największy wpływ na podejmowanie decyzji przez Twoje dziecko. Jesteś pierwszym doradcą swojego nastolatka w przeróżnych sprawach dnia codziennego, zatem spróbuj także wesprzeć go w wyborze szkoły średniej i zawodu.

 

Rodzicu, przede wszystkim możesz:

• zaobserwować, jakie czynności chętnie wykonuje Twoja córka lub syn, co ich pasjonuje, zajmuje, ciekawi i rozmawiać z nim na ten temat. Są one bowiem pierwszym źródłem informacji o jego zainteresowaniach,
• przyglądać się temu, w których zajęciach pozalekcyjnych Twoje dziecko czuje się jak przysłowiowa „ryba w wodzie”,
• rozmawiać na temat intersujących córkę lub syna przedmiotów szkolnych; rozmowy te mogą być dla Ciebie kopalnią wiedzy o potencjale dziecka,
• towarzyszyć w codziennych obowiązkach – to pozwala na zaobserwowanie przejścia z dziecięcej fazy marzeń, zawodowych fantazji („Będę sławną piosenkarką, albo modelką”) poprzez fazę zainteresowań („Świetnie, gdy mamy dwie matematyki. Gorzej, gdy dwie historie”) do krystalizacji pomysłów na siebie („Interesują mnie samochody. Wybiorę szkołę zawodową i będę mechanikiem samochodowym”),
• angażować się w życie szkoły, także we współpracę związaną ze wspieraniem uczniów w planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej.

 

Rodzicu poznaj swoje dziecko, a przede wszystkim jego:

• zainteresowania
• zdolności
• umiejętności
• wartości
• temperament
• cechy charakteru
• możliwości intelektualne
• stan zdrowia

 

Podejmowanie decyzji jest trudne. Szczególnie wtedy, kiedy dotyczy ona ważnych spraw. Do takich należy wybór szkoły i zawodu. Podejmowanie ważnych decyzji może być wielkim wyzwaniem nie tylko dla nastolatka.

Jak pomóc dziecku podjąć́ trafną, dobrą, racjonalną i odpowiedzialną decyzję? Przede wszystkim:

• słuchać, co dziecko ma do powiedzenia,
• rozważyć z nim wszystkie czynniki, które mogą być kluczowe dla podjęcia decyzji,
• pomóc w przygotowaniu listy możliwych rozwiązań,
• zachęcić dziecko do przeanalizowania „plusów” i „minusów” każdego rozwiązania,
• pomóc dziecku wybrać najlepsze rozwiązanie,
• chwalić za aktywność, wspierać, akceptować i po prostu być z dzieckiem.

 

 

Wybór zawodu

Na wybór zawodu wpływ ma wiele czynników, które podzielić można na dwie grupy – wewnętrzne i zewnętrzne.

Do czynników zewnętrznych, którymi kierują się młodzi ludzie – nie zawsze to sobie uświadamiając – należą:

• opinie rodziców i krewnych, ich edukacyjne i zawodowe doświadczenia – sukcesy i porażki;
• opinie nauczycielek i nauczycieli, ich dotychczasowe doświadczenia edukacyjne, osiągnięcia i niepowodzenia;
• opinie rówieśników – przyjaciół, koleżanek i kolegów;
• moda;
• sytuacja finansowa rodziców;
• ogólna sytuacja społeczno-ekonomiczna w regionie i w kraju (koniunktura);
• rynek pracy – zawody poszukiwane (deficytowe) i takie, w których bardzo trudno znaleźć pracę (nadwyżkowe);
• ich wiedza o zawodach: jakie są, czy decydując się na któryś z nich, trzeba spełniać określone kryteria zdrowotne, mieć konkretne predyspozycje itd.;
• oferta edukacyjna – istniejące w pobliżu szkoły.

 

Wśród czynników wewnętrznych, powinni wziąć nie tylko pod uwagę zainteresowania, predyspozycje, zdolności, umiejętności, cechy charakteru, możliwości intelektualne czy stan zdrowia. Równie duży wpływ na przyszłość zawodową dzisiejszych gimnazjalistów będą miały ich przekonania i wartości oraz postawa wobec problemów współczesnego świata. Relacje między tymi dwiema grupami czynników nie zawsze dają się zaobserwować na pierwszy rzut oka. W dzieciństwie i pierwszych latach edukacji to rodzice najczęściej podejmują decyzje, niekiedy robią to wspólnie z dziećmi – częściej sami: doradzają wybór szkoły podstawowej, wspierają zainteresowania, pomagają w rozwijaniu uzdolnień, wysyłając na dodatkowe zajęcia lub kursy. To oni także mają znaczący wpływ na postawy i poczucie wartości swoich synów i córek, na to, jakie są ich życiowe oczekiwania, formy spędzania wolnego czasu, marzenia o przyszłej pracy i zawodzie.

Między innymi dlatego wybór szkoły ponadpodstawowej jest taki ważny i trudny. Stanowi bowiem pierwszy krok do samodzielności. Dlatego tak ważne decyzje warto podejmować wspólnie. Rozmawiając, poznając siebie, szukając informacji, analizując je.

 

 

Opracowała: Monika Trawińska-Kolecka na podstawie Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadgimnazjalną Broszura dla rodziców